9 ŞUBAT DÜNYA SİGARAYI BIRAKMA GÜNÜ

9 Şubat, 1987 yılından beri Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından Dünya Sigarayı Bırakma Günü olarak kabul ediliyor.

BEN SİGARAYI BIRAKABİLDİM

Tam 33 sene bu sigarayı içtim ve en sonunda emekli olduğumda bu mereti bırakacağım diye önceden kendimi şartladığım için kafamda planladığım tarihten 14 ay sonra bırakmayı başardım. TSK’dan emekli olacağım 30 Ağustos 2010 tarihi yerine 20 Ekim 2011 tarihinde sigarayı bıraktım. Hem de 11 Şubat 2011 tarihinde Balyoz Davası’ndan 325 kişi toplu olarak tutuklanarak atıldığımız Silivri Cezaevi’nde iken bıraktım bu mereti.

SİGARA HER YIL 7 MİLYON CAN ALIYOR

Sigara, pasif içiciler (600 bin kişi) dahil her yıl 7 milyon insanın ölümüne neden oluyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre dünyadaki 1 milyar 100 milyon sigara kullanıcısından yaklaşık yüzde 80’i düşük ve orta gelirli ülkelerden.

Yine WHO verilerine göre tütün, kanserden ölümlerin yüzde 22′sinden sorumlu.

Her yıl ülkemizde 100 bin kişi sigaradan dolayı hayatını kaybediyor…

Ülkemizde tüm ölümlerin yüzde 23’ü tütüne bağlı hastalıklar sebebiyle oluyor.

Vücudumuzdaki her organa zarar veren sigara, kadınların hayatından 23 yıl, erkeklerin hayatından ise 28 yıl çalıyor…

SİGARAYI BIRAKTIKTAN SONRA GÖRÜLEN OLUMLU DEĞİŞİMLER

* Sigarayı bıraktıktan 20 dakika sonra kan basıncı ve nabız normale döner, el ve ayak kan dolaşımı düzelir.

* 8 saat sonra kan oksijen düzeyi normale döner, kalp krizi geçirme riski azalır.

* 48 saat sonra kandaki nikotin düzeyi azalır, tat ve koku duyusu artar, peptik ülserli hastaların tedaviye verdikleri cevap artar.

* 72 saat sonra hava yollarının gevşemesi sonucu nefes alıp verme rahatlar, solunum yolları kendi kendini temizlemeye çalışır ve enerji düzeyi artar.

* 2-12 hafta sonra tüm vücuttaki dolaşım düzelir, solunum yolu enfeksiyonlarına yakalanma riski azalır, yürürken yorulma ve tıkanma daha az görülür.

* 12-36 ay sonra, mesane kanseri riski yüzde 50 azalır.

TÜTÜN VE TÜTÜN MAMÜLLERİ İLE İLGİLİ TÜİK (TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU) VERİLERİ

*Türkiye’de her yıl 100 bin kişi sigara kaynaklı nedenlerle yaşamını yitirirken 252 bin çocuk ve 14,5 milyon yetişkin tütün ürünü kullanıyor.

*Tütün ürünü kullanımının çocuklardaki oranı ise oğlanlarda yüzde 10,2, kızlarda yüzde 5,3.

* Türkiye’de 15 yaş üzeri nüfusun yüzde 26,5’i her gün tütün ürünü kullanıyor.

*35-44 yaş arası erkekler yüzde 50,6 ile en fazla tütün ürünü içen yaş grubunu oluşturuyorlar.

*Kadınlarda da yüzde 19,6 ile en fazla 35-44 yaş aralığı tütün içiyor.

*Türkiye’de yaklaşık 17 milyon kişinin sigara tükettiği ve bu sayının giderek arttığı belirtildi.

*Gelişmiş ülkelerde sigara içme oranının ortalama yüzde 4.7 civarındayken, az gelişmiş ve gelişmemiş ülkeler de bu oranın yüzde 54 olduğunu kaydetti.

*Ülkemizde her 10 erkeğinin 6’sı, her 10 kadının 3’ü sigara içiyor.

*10-15 yaş arası çocuklarda da sigara içme oranı yüzde 30’lar düzeyinde.

*Gelecek 30 yıl içinde sigaraya bağlı ölümlerin, AIDS, verem, trafik kazası nedenli ölümlerinin toplamından daha fazla olacak, gelecekte dünya genelinde 250 milyon çocuğun, sigaraya bağlı olarak ölecektir.

*Türkiye’de sağlık çalışanları arasındaki sigara içme giderek yükselmektedir. Sigara içen doktorları örnek almayalım.

SAĞLIKLI BİR YAŞAM İÇİN YENİ BİR BAŞLANGICA İHTİYACINIZ VAR

*Sigara içimi tüm etkilenenlerin sağlığını tehdit eden, mutlaka mücadele edilerek önlenmesi gereken bir halk sağlığı sorunudur.

*Sigara kullanımının kanser, akciğer hastalıkları, kalp ve damar hastalıkları gibi birçok hastalığa yol açmaktadır.

*Sigara kullanımı sadece bireye değil, sigara dumanını soluyan diğer kişilere de ciddi zararlar vermekte, sigara ve diğer tütün ürünlerinin dumanına maruz kalan kişilerde de aynı hastalıklar görülebilmektedir.

*Sigara ve tütün dünyada en yaygın kullanılan bağımlılık yapıcı maddelerdir.

*Sigara ve tütün kullanımı önlenebilir ölüm nedenlerinin başında gelmekte olup dünyada ve ülkemizde önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır.

*Her yıl yaklaşık 6 milyon kişinin sigara ve tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir.

*Dünyada meydana gelen ölüm olaylarının başında yer almaktadır ve giderek ilk sıraya yerleşme eğilimindedir.

*Sigara içen bireylerin 9 Şubat’ı tütünsüz, dumansız ve sağlıklı bir yaşam için yeni bir başlangıç olarak kabul etmeleri, başta ülkemiz ve ilimizdeki kişileri ve gelecek nesilleri tütün ürünlerinin zararlarından korumak ve herkesin en temel haklarından biri olan temiz hava soluyabilmesini sağlamak için çok anlamlıdır.

*Sigara bırakma konusunda adım atmak isteyenler bunun yanı sıra Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı’ndan yararlanabilmektedirler. Vatandaşlar buraya yaptıkları başvurular sonrasında tütün kontrolü konusunda eğitim almış sağlık çalışanlarından danışmanlık hizmeti almakta ve gerekirse de il düzeyindeki kamu hizmeti veren Sigara Bırakma Polikliniği’ne yönlendirilmektedir.

EN ÇOK SİGARA İÇİLEN ÜLKELER

* KİRİBATİ : Büyük Okyanus’taki Kiribati ada ülkesi, en yüksek sigara tüketimi oranına sahip. Ülkede her 3 erkekten ikisi ve en az 3 kadından biri sigara içiyor. 103 bin nüfuslu ülkede tütün kontrolü yasaları çok zayıf, vergiler de çok düşük. Sigaraya erişim de çok daha kolay ve ucuz.

* KARADAĞ : Dünya sıralamasında ikinci gelen Karadağ, yüzde 46 ile Avrupa’da en çok sigara içen ülke. 633 bin nüfuslu Doğu Avrupa ülkesinde geçen yıl her yetişkin en az 4 bin sigara içti. Ülkede kamusal alanlarda sigara içmek yasak. Ofis, restoran, bar, hatta ulaşım araçlarında ise serbest.

* YUNANİSTAN : Dünyada en çok sigara içilen 3. ülke, Yunanistan. Ülkede erkek nüfusun yarısından fazlası, kadın nüfusun da yüzde 35’i düzenli olarak sigara yakıyor. 2008’den beri halka açık yerlerde sigara içmek yasak ama bu Yunan halkına engel olmuyor. Tütünde vergi kaçakçılığı da Yunanistan’da büyük bir sorun.  *DOĞU TİMOR : Dünyada en çok sigara içilen ülkelerden Doğu Timor’da erkeklerin yaklaşık yüzde 80’i sigara bağımlısı. Kadınlarda bu oran sadece yüzde 6. Güneydoğu Asya’nın bu yoksul ülkesinde bir sigara paketinin fiyatı 1 dolardan az. Her paketin üzerinde sağlık uyarıları var ama yetişkin nüfusun yarısı okuma yazma bilmediği üzere, pek de anlamı olmuyor.

* RUSYA : 15 yaş üstü erkek nüfusun yüzde 60’ı sigara içen Rusya, dünya sıralamasında beşinci. Kadınlarda ise tütün kullananların oranı yüzde 23. Rusya’da yasalar iş yerleri ve ulaşım araçlarında sigarayı yasaklıyor ama tütün şirketleri reklam ve tanıtımlara büyük paralar ayırdığı için, tüketimin önüne geçilemiyor. Bazı dükkanlarda 1 dolardan az vererek bir sigara paketi alabiliyorsunuz. Rusya’nın sigara pazarı 22 milyar dolar değerinde.

Türkiye; en çok sigara içilen ülkeler sıralamasında 40.ncı sıradadır.

EN AZ SİGARA İÇİLEN ÜLKELER

Gana, Etiyopya, Nijerya, Eritre ve Panama, en az sigara içilen ülkeler.

Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre, Afrikalıların yaklaşık yüzde 14’ü tütün kullanıyor. Bu oran küresel ortalamanın yaklaşık yüzde 22 altında. Bunda WHO’nun sigara denetim uygulamaları da rol oynuyor.

Sigara içenlerin yaklaşık yüzde 85’i ise, erkekler.

Afrikalı kadınlar arasında sigara içmek ayıp sayılırken, kadının sigara içmesi ekonomik bağımsızlığının düşük olmasıyla da bağdaştırılıyor.

Bölgede çiğnendiğinde tütün gibi bir etki yaratan Gat bitkisinin tüketimi yaygın. Bu da sigara tüketimin neden düşük olduğunu açıklayabilir. WHO, dünyada yaklaşık 10 milyon insanın Gat çiğnediğini söylüyor.

Yüksek gelirli Batı ülkelerinde sigara içenlerin sayısı vergi uygulamaları ve yasaklarla gerilerken, bunun bazı yan etkileri de oldu. Tütün endüstrisi şimdi gözünü gelişmekte olan ülkelere dikti.

Pazarlama politikaların hedefinde de gençler var.

DANİMARKA’DA KADINLAR ERKEKLERDEN ÇOK SİGARA İÇİYOR

Dünyada kadınların erkeklere oranla daha çok sigara içtiği tek ülke Danimarka. Ülkede kadınların yüzde 19,3’ü, erkeklerin yüzde 18,9’u düzenli olarak sigara yakıyor.

Kadın ve erkek sigara kullanıcıları arasındaki farkın en düşük olduğu ülkeler de genellikle Avrupa’da.

SİGARADA VERGİ YÜZDE 82-89 ARASI

Türkiye, Tütün Atlası tarafından en iyi sigara uyarı yöntemi olan fotoğraflı uyarıyı kullanan ülkeler arasında gösteriliyor.

Uyarının paketteki oranının en fazla olduğu Tayland’da bu oran yüzde 85 olurken Türkiye’de ise yüzde 65.

Türkiye sigara yasağı konusunda Dünya Sağlık Örgütü’nün önerilerinin büyük kısmını yerine getiriyor.

Dünya Sağlık Örgütü, sigara fiyatlarının yüzde 75’inin nispi vergiden oluşmasını tavsiye ediyor. Türkiye’de bu oran yüzde 65. Ancak Türkiye’de sigaranın üzerine eklenen KDV gibi vergiler sonucunda satış fiyatlarının yüzde 82 ile 89 arasındaki miktarını vergiler oluşturuyor.

SİGARAYI BIRAK, HAYATI BIRAKMA

Sigara, Sadece size değil, çevrenizdekilere de zarar veriyor. Zararlı etkisi, henüz çocuk doğmadan önce başlıyor!

Sigaradan Aldığınız Her Nefes Sizi Son Nefesinize Yaklaştırır.

Sigaranın hayatınızdan çalmasına izin vermeyin. Hayata, sağlığınıza, kendinize şans verin. Çantanızda/cebinizde kanseri taşımayın, kanseri parmaklarınızın arasında tutmayın, kanseri içinize çekmeyin. Unutmayın, hayatınızın kontrolü parmaklarınızın arasında değil. Ve unutmayın, sigaradan çektiğiniz her nefes; göreceğiniz daha az günbatımı, sevdiklerinizle geçirilecek daha az zaman, sevdiğiniz şarkıyı daha az dinlemek demektir.

Sigara, yalnızca bir sağlık sorunu değil; aynı zamanda ekonomik ve sosyal bir sorundur.

Kendinize bir iyilik yapın…  Ve bugün sigarayı bırakın!

Recep YILDIZ

Em.Top.Kur.Alb.

TESUD Tekirdağ Şube Başkanı